Opis artykułu
Szczepienie drzew owocowych to powszechnie stosowana metoda rozmnażania, mająca na celu uzyskanie systematycznego i obfitego plonu roślin, dostarczających smaczne i imponujące owoce. Dzięki tej technice możemy także skutecznie złączyć ze sobą dwie różne rośliny. Choć zazwyczaj szczepienie drzew owocowych przeprowadzają profesjonalni hodowcy i szkółkarze, samodzielne jej wykonanie również jest możliwe.
Przygotowanie do szczepienia
Przede wszystkim, konieczne jest przygotowanie niezbędnych narzędzi. Niezbędny będzie ostry instrument do cięcia. Dodatkowo, w celu zabezpieczenia miejsca szczepienia, warto zaopatrzyć się w maść ogrodniczą do pokrycia powierzchni rośliny.
Wybór odpowiednich odmian drzew
Zanim przystąpimy do prac, konieczne jest dokładne dobranie odpowiednich podkładek i zrazów. Warto zwrócić uwagę na ich zgodność i bliskość genetyczną, aby osiągnąć pożądane rezultaty. Zraz stanowi fragment rośliny, z którego zamierzamy uzyskać nową odmianę. Podkładka to natomiast część rośliny z korzeniem, na którą planujemy wszczepić wybraną odmianę. Istotne jest, aby podkładki szczepienie były silnie rosnące i charakteryzowały się wysoką zdolnością adaptacji.
Czas na szczepienie – kiedy i dlaczego?
Kiedy szczepić drzewka? Najczęściej szczepienie drzew owocowych przeprowadza się na przełomie zimy i wiosny, przed rozpoczęciem okresu intensywnego wzrostu roślin lub tuż po nim. Można także przeprowadzić szczepienie jabłoni latem, przy czym wybór czasu ma wpływ na konkretne metody szczepienia, jakie zostaną zastosowane.
Najlepszy sezon na szczepienie
Szczepienie większości odmian drzew owocowych odbywa się zwykle w okresie od stycznia do lutego. Jednakże szczególnym przypadkiem są jabłonie, dla których najlepszym terminem jest marzec. W takiej sytuacji zrazy do szczepienia powinny być pobrane na początku zimy i przechowywane w temperaturze powyżej 0°C. Wybór terminu szczepienia zależy od zastosowanej metody. Jedną ze specyficznych form jest zabieg okulizacji, przeprowadzany głównie w letnich miesiącach, szczególnie dla pestkowych odmian drzew, np. czereśni.
Warunki atmosferyczne a szczepienie drzew
Kiedy szczepić najlepiej? Optymalnym momentem na szczepienie drzew owocowych jest pogodny i suchy dzień. Należy skupić uwagę na stanie pąków i warunkach temperaturowych, preferując temperatury w okolicach 0°C (lub nieco wyższe) w nocy oraz co najmniej +10°C w ciągu dnia.
Pobiez w App Store 
Pobiez w Google Play 
Techniki szczepienia krok po kroku
W branży ogrodniczej stosuje się różnorodne metody przeszczepiania roślin. Aby skutecznie przeprowadzić szczepienie drzew, poza nożem, przydatny jest specjalny sekator dedykowany do operacji szczepień.
Szczepienie przez złączenie
Jak szczepić drzewka owocowe? Sposób szczepienia drzewka jabłoni zwany “szczepieniem przez stosowanie” stanowi podstawową technikę, która opiera się na połączeniu ze sobą zrazu i podkładki poprzez dokładne cięcie pod ostry kąt. Optymalna długość skośnego cięcia wynosi około 3 cm, aby maksymalnie zwiększyć powierzchnię kontaktu między obiema naciętymi częściami i zapewnić ich mocne przyleganie do siebie. Ta metoda na szczepienie jabłoni sprawdza się szczególnie gdy zarówno zraz, jak i podkładka mają zbliżoną grubość.
Szczepienie okulizacyjne – jak to zrobić?
Nie wiesz, jak szczepić czereśnie? Okulizacja drzew owocowych jest jedną z najlepszych metod szczepienia. Polega na wprowadzeniu oczka (okulizie) z jednego drzewa (zraz okulizacyjny) na inną roślinę (podkładkę). Szczepienie czereśni – krok po kroku:
- Przygotowanie podkładki. Usuń zbędne gałęzie i przygotuj miejsce do przyszłego szczepienia.
- Pobranie zrazów okulizacyjnych. Zazwyczaj zraz okulizacyjny, zwany również oczkiem, pobiera się z rośliny matki. Wybierz zdrowe pąki z jednorocznego drewna.
- Wykonanie okulizacji. Ostrożnie wprowadzamy zraz okulizacyjny w nacięcie na korze podkładki, upewniając się, że obie części ściśle do siebie przylegają. Aby zabezpieczyć miejsce okulizacji, owijamy je sznurkiem lub folią ogrodniczą.
- Sprawdzenie czy szczepienie się przyjęło. Po kilku tygodniach obserwuj rozwój rośliny. Jeśli szczepienie drzewek się przyjęło, zauważysz, że oczko zaczyna rosnąć i łączy się z podkładką.
- Przycięcie podkładki. W okresie wiosennym zaleca się przyciąć górną część podkładki na wysokość 15-20 cm powyżej zaszczepionego pąka. Ten zabieg ułatwi przywiązanie rozwijającego się pędu odmiany szlachetnej do pozostałej, górnej części podkładki, co pozwoli na pionowy wzrost pędu.
Opieka nad drzewem po szczepieniu
Ostateczny sukces szczepienia w dużej mierze zależy od systematycznej opieki nad szczepionymi drzewami, dlatego przez kilka lat ważne jest zapewnienie im starannej pielęgnacji. To zadanie nie jest skomplikowane, wystarczy pamiętać o kilku podstawowych zasadach.
Ochrona miejsca szczepienia
Ważne jest właściwe zabezpieczenie obszaru szczepienia, przy użyciu taśmy foliowej lub specjalnego wosku. Zabieg ten ma na celu nie tylko skuteczne połączenie zrazu z podkładką, zabezpieczenie go przed uszkodzeniem, ale przede wszystkim zabezpieczenie przed utratą wilgoci, co jest kluczowym czynnikiem powodzenia przeszczepu. Wahania temperatury mogą prowadzić do rozluźnienia, lub nawet przerwania taśmy lub warstwy wosku, dlatego ważne jest regularne monitorowanie ich stanu, przynajmniej raz w tygodniu. W przypadku zauważenia jakichkolwiek uszkodzeń należy je natychmiast naprawić, aby zapobiec wysychaniu miejsca cięcia oraz możliwym uszkodzeniom zrazu.
Podlewanie i nawożenie szczepionych drzew
Miejsce połączenia tkanek powinno być wilgotne, ale nie przemoczone. Konieczne jest unikanie dostawania się kropel wody między podkładkę a zraz. Jednak zbyt suche powietrze może spowodować wyschnięcie przeszczepianego fragmentu.
Podsumowanie
Jak szczepić drzewa owocowe? Szczepienie drzewek przeprowadza się za pomocą techniki zwanej “szczepieniem przez stosowanie”:
- Kluczowe jest, aby wybrana podkładka zapewniała mrozoodporność, zdrową kondycję i umożliwiała kontrolowanie siły wzrostu drzewa.
- Zraz, pochodzący z rośliny o szlachetnej odmianie, która daje smaczne i obfite owoce, jest równie ważny. Warto, aby zraz i podkładka miały zbliżoną grubość, co umożliwia dokładne przycięcie pod tym samym kątem.
- Kolejnym krokiem jest dokładne przyłożenie ich do siebie i zabezpieczenie miejsca łączenia taśmą.
- Gotowe miejsce szczepienia powinno być następnie pokryte maścią ogrodniczą.
Szczepienie drzew nazywane jest także transplantacją. Niecodzienna metoda jest szczepienie drzewek przez wiercenie otworów w pniu. Jednak obecnie szczepienie drzew na pniu stosuje się bardzo rzadko, dlatego, że każdy producent już w szkółce nabywa potrzebną mu odmianę. Dlatego szczepienie drzew wiertarką ma mniejszą popularność niż bardziej tradycyjne metody opisane powyżej w artykule.
